Hemoroid aslında bir hastalık adı değildir. Hemoroidler, anal kanalın (makatın) ve rektumun (kalın barsağın en son bölümü) en alt kısmının iç duvarını örten tabakanın (mukozanın) altında bulunan ve etrafındaki bağ dokusuyla birlikte biraz genişlemiş damar yumaklarıdır.
Bunlar, içleri kan ile dolu olan yastıkçık şeklinde normal anatomik yapılardır. Görevleri anüsün tam olarak kapanmasını sağlamak ve buradan olabilecek sızıntı tarzı kirlenmelere engel olmaktır. Böylece dışkılamayı kontrol eden sfinkter denen kaslara yardımcı olurlar.
Hemoroidal doku bu yönüyle insanda günlük yaşam kalitesini sağlamakta önemli yere sahiptir.
Hemoroidler iç ve dış hemoroid olarak ikiye ayrılır.
Anüsün ciltten kalınbarsak hücrelerine geçiş bölgesinde dişli çizgi olarak adlandırılan çizginin üst kısmında olanlara iç hemoroid, alt kısmında olanlara dış hemoroid denir. İç (internal) hemoroidler anal kanalın içinde, dış (external) hemoroidler anüsün çevresinde bulunurlar.
Anal kanalın kesitini bir saat kadranı gibi düşünürsek, sırt üstü yatan bir insanda, iç ve dış hemoroid grubunun her birinde üçer adet hemoroid yastıkçığı vardır ve bunlar saat kadranında 3, 7 ve 11 hizalarında bulunurlar.
Halk arasında “basur” olarak bilinen hemoroid hastalığı, hemoroid yastıkçıklarının anormal olarak büyümesi ve anüstendışarı sarkması sonucu oluşan ve makatta kanama, şişlik, ağrı ve kaşıntı gibi klinik şikayetlere sebep olan rahatsızlığa verilen isimdir. Normal hemoroidal doku kalınbarsak duvarına bağlarla bağlıdır. Kronik kabızlık, ıkınma, gebelik ve uzun süreli ayakta durarak çalışmak gibi nedenler bu bağların zarar görmesine ve böylelikle bu dokunun aşağıya doğru sarkmasına, içindeki kan dolaşımının bozulmasına ve doku içinde kan göllenmesine neden olur.
Bunun sonucu olarak ta hemoroid hastalığı süreci başlamış olur. İnsanların yaklaşık yarısı hayatlarının herhangi bir döneminde hemoroidal hastalıkla ilgili yakınma yaşarlar. Hastalığın görülme sıklığı yaşla birlikte artmaktadır. Girişimsel tedavi yapılan ya da ilaç tedavisi yapılan hastaların toplamı göz önüne alındığında tedavi maliyeti ve işgücü kaybı ile günümüz modern toplumlarının en önemli sağlık sorunlarından biridir.
